اعتبار اسنادی

اعتبار اسنادی تعهدی از بانک است که به خریدار و فروشنده داده می شود. تعهد می شود که میزان پرداختی خریدار به فروشنده بموقع و با مبلغ صحیح به دست فروشنده خواهد رسید.هرگاه که خریدار قادر به پرداخت مبلغ خرید نباشد، بانک موظف است باقیمانده یا تمام مبلغ خرید را بپردازد.اعتبارات اسنادی اغلب در معامالت بین المللی به منظور اطمینان از دریافت مبالغ پرداختی مورد استفاده قرار می گیرد بدلیل ماهیت معامالت بین المللی که شامل عواملی همچون مسافت و تفاوت قوانین کشورهاو ...، اعتبارات اسنادی یک جنبه بسیار مهم در تجارت بین المللی شده است. بانک همچنین به نیابت از خریدار که نگهدارنده اعتبارات اسنادی است تا زمان در یافت تائیدیه که کاالهای خریداری شده حمل شده اند .وجه را پرداخت نخواهد کرد.

مزايای اعتبارات اسنادی:

۱ -اطمینان فروشنده از اينکه پس از ارايه اسناد حمل وجه اعتبار را مطابق شرايط اعتبار از بانک کارگزار يا تايید کننده دريافت میکند.

۲-امکان کنترل تاريخ حمل و تحويل نهايی کاال.

۳-تحصیل اسناد حمل مطابق با مفاد موافقت اولیه تحت شرايط قرارداد میان طرفین

۴-اطمینان از اينکه پرداخت وجه اعتبار به فروشنده فقط بعد از انتقال و فک مالکیت کاال از وی صورت می‌گیرد.

۵-امکان کسب تسهیلات بیشتر برای فروشنده در مقابل اعتبار گشايش يافته برای تهیه کاالی سفارش شده اعتبارات اسنادی

۶ -تعهد بانک برای پرداخت بها در معامالت بجای فرد فروشنده در مورد اعتبارات اسنادی از جهات مختلف، تقسیماتی وجود دارد که مهمترين آنها به شرح زير میباشد:

در رابطه با اعتبارات اسنادی در ايران بايد خاطر نشان کرد که به دلیل محدوديتهاي وضع شده توسط بانک مرکزی انواعی از اين اعتبارات غیر قابل استفاده در ايران می‌باشد و يا احتیاج به مجوز بانک مرکزی دارد.

انواع اعتبار اسنادی

۱ -اعتبار اسنادی وارداتی يا صادراتی: به اعتباری که خريدار برای واردات به کشور خود گشايش مي کند اعتبار وارداتی و اين اعتبار از لحاظ فروشنده کاال که در کشور ديگر قرار دارد اعتبار صادراتی میباشد.

۲ -اعتبارات اسنادی قابل برگشت: C/L Revocable در اين نوع اعتبار ، خريدار و يا بانک گشايش کننده اعتبار میتواند بدون اطالع ذينفع ، هرگونه تغییر يا اصالحی در شرايط اعتبار بوجود آورد)بدون اجازه فروشنده( واضح است از اين نوع اعتبار استفاده چندانی نمیشود زيرا فروشنده اطمینان الزم را نسبت به پايدار ماندن اعتبار و انجام تعهدات خريدار ندارد. با کمال تعجب اگر خريدار ايرانی بخواهد اعتبار قابل برگشت گشايش نمايد سیستم بانکی از وی مجوز خاص بانک مرکزی را مطالبه مینمايد در حالیکه اعتبار غیر قابل برگشت احتیاجی به مجوز ندارد.

۳ -اعتبار اسنادی غیر قابل برگشت:C/L Irrevocable در اعتبار اسنادی غیر قابل برگشت هرگونه تغییر شرايط اعتبار از جانب خريدار يا بانک گشايش کننده اعتبار موکول به موافقت و رضايت فروشنده بوده. فروشندگان معموال از اين گونه اعتبار استقبال بیشتری میکنند. براساس آخرین مقررات اتاق بازرگانی بین الملل در صورت عدم تصريح و سکوت در اعتبار اسنادی مبنی بر قابل برگشت يا غیر قابل برگشت بودن آن ، اعتبار غیر قابل برگشت خواهد بود.

۴ -اعتبار اسنادی تايید شده: C/L Confirmed اعتباری است که خريدار ملزم میشود تا اعتبار صادره از سوی بانک خود را به تايید هر بانک معتبر ديگر کخ مورد نظر فروشنده است، برساند .اين نوع اعتبار اسنادی حاکی از اطمینان نداشتن به حیثیت اعتباری بانک صادر کننده و يا وضعیت متزلزل سیاسي يا اقتصادی کشور خريدار است. هم اکنون بسیاری از فروشندگان خارجی تقاضای اعتبارات تايید شده از خريداران ايرانی میکنند که اين مسئله به دو دلیل میباشد اوال وضعیت سیاسی و اقتصادی متزلزل ثانیا در سالهای پس از جنگ ايران و عراق بدلیل کمبود ارز در سیستم بانکی کشور ، بانک مرکزی خريداران را به به گشايش اعتبارات يوزانس (نسیه) ترغیب کرد در حالیکه بانک مرکزی در زمان سررسید اعتبارات توانايی پرداخت مبلغ اعتبار را نداشت که باعث تاخیرهای بلند مدت در پرداخت مبلغ اعتبارات به فروشندگان شد که باعث بی اعتمادی فروشندگان به بانکهای ايرانی شد.

۵ -اعتبار اسنادی تايید نشده :C/L Unconfirmed اين نوع اعتبار در شرايط متعارف و بدون نیاز به تايید بانک ديگری گشايش می يابد. اگر در شرايط اعتبار کلمه Confirmedذکر نشود آن اعتبار تايید نشده تلقی می‌شود.

۶ -اعتبار اسنادی قابل انتقال:C/L Tranferable به اعتباری گفته میشود که طبق آن، ذينفع اصلی حق دارد همه يا بخشی از اعتبار گشايش شده را به شخص يا اشخاص انتقال دهد. در واقع اين نوع اعتبار يک امتیاز برای فروشنده محسوب می‌شود.

۷ -اعتبار اسنادی غیر قابل انتقال: C/L Untransferable به اعتباری گفته میشود که ذينفع حق واگذاری کل يا بخشی از آن را به ديگری ندارد. در تجارت بین الملل عرف بر غیر قابل انتقال بودن اعتبار است و همچنین در ايران برای گشايش اعتبار قابل انتقال نیاز به مجوز بانک مرکزی می‌باشد.

۸ -اعتبار اسنادی نسیه يا مدت دار(يوزانس): C/L Usance اعتباری است که وجه اعتبار بالفاصله پس ز اايه اسناد از سوی ذينفع ، پرداخت نمیشود بلکه پرداخت وجه آن، بعد از مدت تعیین شده صورت میگیرد.در واقع فروشنده به خريدار مهلت میدهد که بهای کاال را پس از دريافت و فروش آن بپردازد. معامله يوزانس معموال در کشورهايی انجام میگیرد که کمبود ارز دارند.

۹- At Sight L/C اعتبار ديداری اسنادی: اعتباری است که طبق آن بانک ابالغ کننده پس از رويت اسناد حمل ارايه شده از طرف ذينفع (فروشنده)، در صورت رعايت تمامی شريط اعتبار از سوی وی ، بالفاصله وجه آن را پرداخت میکند.

10- اعتبار اسنادی پشت به پشت(اتکايی): C/L Back to Back اين نوع اعتبار اسنادی متشکل از دو اعتبار جدا از هم است. اعتبار اول به نفع ذينفع گشايش مي يابد که خود به هر دلیلی قادر به تهیه و ارسال کاال نیست. به همین جهت با اتکا بر اعتباری که به نفع وی گشايش يافته است اعتبار ديگری برای فروشنده دوم )ذينفع دوم( که میتواند کاال را تهیه و ارسال کند ، از طرف ذينفع اول گشايش مي يابد.

۱۱-Red Clause L/C اعتبار قرمز ماده اسنادی: در اين نوع اعتبار فروشنده میتواند قبل از ارسال کاال، وجوهی را بصورت پیش پرداخت از بانک ابالغ کننده يا تايید کننده دريافت کند. علت اين نام گذاری آن است که اولین بار که اين اعتبار گشايش يافت بانک بازکننده اعتبار برای جلب توجه بانک ابالغ کننده شرايط اعتبار را که به مقداری از وجه اعتبار را به عنوان پیش پرداخت به ذينفع پرداخت میکند را با جوهر قرمز نوشت که از آن به بعد به اعتبار ماده قرمز معروف شد.

۱۲- Revolving L/C اعتبار گردان اسنادی: اعتباری است که پس از هر بار استفاده ذينفع از اعتبار، همان مبلغ اسناد تا سطح اعتبار اولیه افزايش می يابد در واقع بدون احتیاج به افتتاح يا اصالح اعتبار جديد ، اعتبار موجود خود به خود تجديد میشود.